1. Χριστούγεννα Πρωτούγενα

Χριστούγεννα Πρωτούγενα ΄πόψε Χριστός γεννιέται,
γεννιέται κι’ ανατρέφεται κι ο κόσμος δεν το γνώθει(1),
ο κόσμος κι τα κλούμπινια κι τ’ βασιλιά η(2) αϊτός(3) του.
Τα δυο(4) βαγγέλια διάβαζαν κι οι απόστολοι ψέλνουν,
και ψέλνοντας διαβάζοντας Χριστός σα δέντρο ξέειρεν(5).
Ο δέντρος ήταν η Αϊ Χριστός και τα κλωνάρια τ΄ Άγια
και τ’ αργυρά φυλλίτσια του ήταν οι προφητάδες.
Προφήτευαν κι έλεγαν για τ' Άη Χριστού τα πάθη.
Χριστέ μου Συ, Χριστέ μου Συ, Χριστέ μου αληθιανιέ μου,
Χριστέ μου, ΄ντα(6) σε σκέντζευαν(7) οι άνουμοι Ουβραίοι(8).
Σε σκέντζευαν, Σε σταύρωναν ουπάν(9) στο σταυροδρόμι
κι’ έτρεχε το αίμα Σου σα σιγανό ποτάμι
κι η μάνα Σου το σφούγγιζε, μ’ ένα λευκό μαντήλι.
Βολές – βολές το σφούγγιζε, βολές μοιρολογούσε:
- Κρίμα στο γιόκα μ’ τον καλό, στο γιόκα μ’ τον αφέντη,
πόχει το στόμα μάλαμα, τη γλώσσα ασημένια,
κι από το στόμα Τ’ έτρεχε όλο μέλι και γάλα.
Χριστός μας αναστήθηκε κι πάει απάν’ ουράνια,
κι απόψε θέλει να κατέβει στης εκκλησιάς τις πόρτες
να στρώση το στρωματάκι το μπροστά στο Άγιο Βήμα
να γονατίσει να δικοκρίνει όλους τους Χριστιανούς Του,
να κάψει θύμιο(10) και κερί όλους τους πεθαμένους
να κάψει και περισσότερο όλους τους κολασμένους.

Ερμηνευτικά:
1. Γνώθω: γνωρίζω, αισθάνομαι, καταλαβαίνω.
2. η: πολλές φορές στ’ αρσενικά χρησιμοποιείται το άρθρο η αντί του ο.
3. αϊτός: χρησιμοποιείται με μεταφορική σημασία. Προφανώς πρόκειται για βασιλική εξουσία, που είχε σύμβολο τον αϊτό, κι εδώ για τον Ηρώδη, βασιλέα της Ιουδαίας και τον Καίσαρα Αύγουστο, αυτοκράτορα της Ρώμης.
4. Τα δυο βαγγέλια: πράγματι την γέννηση του Χριστού διηγούνται οι δύο ευαγγελιστές Ματθαίος και Λουκάς, δεν αναφέρονται στην γέννηση ο Μάρκος και ο Ιωάννης.
5. ξέειρεν: έπεσε, από πάνω κάτω. Το ρήμα (γ)έρνω, αόρ. ξέ(γ)ειρα, παραλείπεται το γράμμα γ.
6. ντά: όταν.
7. σκεντεύω: τυραννώ, επιβάλλω μαρτύρια.
8. Ουβραίοι: Εβραίοι.
9. Ουπάν: επάνω.
10. Θύμιο: θυμίαμα.